برداشتن رحم (هیسترکتومی) و مراقبتهای بعد از برداشتن رحم
هیسترکتومی:
خارج کردن و برداشتن رحم را هیسترکتومی می گویند.
هیسترکتومی واژینال:
اندیکاسیونهای آن عبارتند از:
- بیماریهای رحم که به سرطانهای خوش خیم منجر می شوند
- خونریزیهای غیرطبیعی یا منوراژی
- پرولاپس رحم وقتی که رحم بزرگ شده است، و زمانی که نیاز به حمایت چند عضله ی ضعیف لگنی داریم.
- بدخیمی های مزمن و اندوسرویکال و اندومتریال هم با این جراحی درمان می شوند.
پروسه ی جراحی:
یک اسپکلوم واژینال در مجرای تناسلی گذاشته شده سرویکس با تناکلوم گرفته می شود. دیلاتاسیون و کورتاژ ممکن است اعمال گردد.
بنا به نظر جراح فنیل افرین/نیوسین افرین به منظور کاهش خونریزی به محل برش واژینال تزریق می گردد. برش در انتریور سرویکس روی دیواره ی واژن زده می شود.
مثانه از سرویکس جدا شده و سپس دایسکشن بلانت و اکسپوژرو جداسازی پریتوئن از کله ساک انتریور و برش از پشت انجام می شود.
لیگامانهای اوتراساکرال راند لیگیت و جدا میشوند. رحم در ترکشن قرار میگیرد لیگامانهای کاردینال و شریانهای رحمی لیگیت و جدامیشوند و رحم آزاد میگردد.
اگر قرار است لوله های فالوپ و تخمدانها حفظ شوند پس عروقشان باید حفظ شود و باقیمانده ساختارهای رباط پهن رحمی لیگیت و جداسازی شود. بعد ازاینکه نمونه (رحم) خارج شد برش در کله ساک و راس واژن زده می شود و لیگامانهای راند و اوتراساکرال برش زده شده به اضلاع والوت سوچور زده نزدیک می شوند.
علاوه بر ترمیم والوت یک کولپورافی انتریور و/یا پوستریور هم ممکن است انجام شود در پایان عمل یک کاتتر فولی جایگذاری می شود. واژن با گاز که اغلب به کرم هورمونی آغشته شده است پگ می شود. قبل از اینکه شانهای درپ را برداریم هم یک پد پرینه می گذاریم.
آماده سازی بیمار:
بعد از بیهوشی رژیونال یا جنرال بیمار در پوزیشن لیتاتومی قرار میگیرد بهمراه پوزیشن باسنها که لبه ی تخت قرار گرفته و از هم دور میشونددو نفر همزمان پاها را روی جاپایی گذاشته دستها روی جادستی و تخت در وضعیت ترندلنبرگ قرار می گیرد.
ضمائم استخوانی و همه ی نواحی از پوست و نورو واسکولار که تحت فشار قرار می گیرند یا زخمی هستند باید با پد پوشانده شوند و پلیت جایگذاری شده باشد.
آماده سازی پوست:
بین سه تا چهار اینچ بالای سمفیز پوبیس و درادامه نزدیک پرینه را پرپ کنید سپس واژن و سرویکس با گاز تمیز پرپ می شود بلافاصله پرینه و آنوس با باقی گازها پرپ شده و هرکدام از گازها بعد از تماس با آنوس خارج می شود.
مثانه باید با نلاتون خالی شود.
درپ کردن:
یک شان زیر باسن دو شان روی هر کدام از پاها و یک شان پرفوره پهن کنید شانهای اضافه برای back vest و lap tray ممکن است درخواست شود.
وسایل:
پتوی الکتریکی
کفش لیتاتومی
ست هیسترکتومی واژینال
کاتتر مستقیم برای خالی کردن مثانه مانند رابینسون یا نلاتون
بلیدها
نیوسین افرین 1:20،000 برای کاهش خونریزی
اندازه گیر
قلم کوتر و پلیت
لیگاشور
کرم واژینال (هورمونی یا آنتی بیوتیکی)
پد پرینه آل
اسپکلوم
تناکلوم
رترکتورها
چاقوی مایوی کرو
کلمپ های هیسترکتومی به انتخاب جراح (معمولا کوخر)
خارج کردن رحم از برش شکمی TAH ) total abdominal hysterectomy )
بعضی اندیکاسیونهای آن عبارتند از:
اندومتریوز
بیماری آدنکسال
خونریزی بعد از یائسگی
خونریزی های دیسفانکشنال رحم
تومورهای خوش خیم و بدخیم.
آماده سازی پوست:
بعد از پرپ واژینال و سوند گذاری یک پرپ ابدومینال انجام میشود از منطقه ی برش شروع میکنیم (معمولا فانشتیل) در امتداد تا زیر نیپل ها از کناره ها تا نزدیکی تخت و از پایین تا میانه ی ران.
آماده سازی بیمار:
بیمار در پوزیشن سوپاین قرار می گیرد دستها روی جادستی. ممکن است یک رول یا بالش زیر مهره های لمبار و یا زانو برای کشش بیشتر عضلات پشت گذاشته شود.
پدهای شانه جایگذاری میشوند تخت در وضعیت ترندلنبرگ قرار می گیرد پد برای عدم آسیب رسیدن به نواحی تحت فشار یا آسیب دیده پوست و نوروواسکولار گذاشته شده و پلیت هم وصل می شود.
درپ :
درپ لاپاراتومی
ابزار :
ست لاپاراتومی-ست هیسترکتومی شکمی-رترکتورهای خودکار شکمی مثل بولفارو
پروسه ی جراحی:
یک برش ترنسورس، فانشتیل، مدلاین یا پارامدین زده میشود که به تشخیص،مشکلات آناتومیکی و روش جراح بستگی دارد.
حفره ی پریتوئن باز میشود و با رترکتور خودکار اکسپوز داده میشود برای دید بهتر تخت در پوزیشن ترندلنبرگ قرار می گیرد روده ها با لنگاز مرطوب به سرم گرم (سالین)محافظت می شوند.
فوندوس رحم با تناکلوم چندشاخه برای مانور دادن گرفته می شود (همراه با کشش به سمت سر) این موضوع متعاقبا اکسپوژر لگنی را تسهیل می کند لیگامانهای راند رحمی لیگیت و جداسازی می شوند (با قیچی مایو یا جورجنسن)
بعد از شناسایی حالب ها لیگامان پهن لیگیت و جداسازی می شود مثانه از قسمت انتریور سرویکس بهمراه دایسکشن بلانت و شارپ برگردانده و جدا می کنیم.
همچنین لیگامان اینفاندیبولوپلویک لیگیت و جداسازی می شود اگر قرار است تخمدانها حفظ شوند عروقشان حفظ شده و از حالب ها دور می شوند سپس لیگامان اوتراساکرال لیگیت و جداسازی می شود بعلاوه ی لیگامان کاردینال.
سرویکس از قدام با کوخر یا کلمپی مشابه گرفته می شود و واژن بصورت جنبی برش زده می شود نمونه (رحم) خارج می شود.
یک گاز آغشته به بتادین توسط یک فورسپس استریت داخل واژن گذاشته میشود انتهای داخلی واژن با بخیه قابل جذب بصورت پیوسته بسته می شود.
گاها ممکن است درن هم تعبیه گردد باقیمانده لیگامانهای اوتراساکرال و راند به اضلاع واژن که دوختیم سوچور می شوند پریتوئن بهم نزدیک می شود برش در لایه ها سوچور شده پانسمان انجام می شود گاز خط دار داخل واژن جزو شمارش فراموش نشود.
مراقبتهای بعد از جراحی هیسترکتومی
- چه در روش لاپاراتومی و چه در روش بسته محل زخم باید حتما خشک نگهداشته شود تا از رشد میکروبها جلوگیری شود .
- پانسمان روی زخم بعد از 24 تا 48 برداشته می شود و زخم باز و خشک نگهداشته می شود
- .وجود پانسمان مرطوب از رسیدن هوا به زخم جلوگیری نموده و محیط را بعلت وجود گرما و رطوبت جهت رشدمیکروبها مساعد می سازد.
- معمولا بخیه ها خودبه خود جذب می شوند و اگر قابل جذب نباشند بعد از یک هفته میتوان انرا کشید
- اگر شکم باز شود تا شش هفته باید از فعالیت سنگین اجتناب نمود
- استحمام از روز دوم بعد از عمل و بلافاصله بعد از برداشتن پانسمان بصورت روزانه انجام میگیرد و بهتر است بعد از حمام محل زخم با سشوار کاملا خشک شود
- در صورت برداشته شدن هر دو تخمدان بلافاصله چندروز بعد از عمل علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و تعریق و.. مشاهده میشود که معمولا پیاده روی و مصرف کلسیم برای جلوگیری از پوکی استخوان توصیه میشود واز داروهای هورمونی مگر در صورت نیاز شدید استفاده نمی شود
- بعد از هیسترکتومی احتمال ایجاد سرطان تخمدان بسیار کمتر از افراد دیگر که هیسترکتومی نشده اند ، می باشد.
منبع:ormed.ir
